Wat is 2G/3G/4G?
GSM (2G)
In 1982 werd de Groupe Special Mobile (GSM) opgericht om een standaard te creeren omdat er geen compatibiliteit was tussen de mobiele systemen in die tijd. Van 1982 tot 1985 werd gediscussieerd over het oprichten van een analoog of een digitaal systeem. Na verschillende praktijktesten werd gekozen voor een digitaal systeem, en in 1990 werd de eerste GSM specificatie ontwikkeld.
Met GSM is het mogelijk om mobiele fax- of data-gesprekken op te zetten. In dat geval wordt de data overgestuurd met een maximale snelheid van 9600 bit per seconde (ca 1 kB/s).
In juli 1994 werd het eerste GSM netwerk opgezet door de PTT (Huidige KPN).
In Nederland worden de volgende frequenties gebruikt voor GSM verkeer:
Frequentie | Aanbieder | Bijzonderheden |
900 MHz | KPN / Vodafone / T-Mobile | GSM-R is een onderdeel van de GSM 900. Deze frequentiespectrum wordt gebruikt door ProRail voor communicatie met de treinen en wissels. T-Mobile heeft in 2007 de E-GSM frequentie van KPN overgekocht. Deze frequentie was eerst in handen van Telfort, maar na de overname door |
1800 MHz | KPN / Vodafone / T-Mobile | KPN en Vodafone (voorheen Libertel) hebben een groot aandeel in de 900 band. T-Mobile en Orange zijn pas later op de markt gekomen en hebben daardoor voornamelijk de 1800 frequenties. |
De 900 MHz frequentie heeft een groot bereik, maar een relatief laag capaciteit. De 1800 MHz band heeft een (veel) kleiner bereik, maar daarentegen wel een grotere capaciteit. Deze antennes zijn ook voornamelijk in stedelijk gebied te vinden.
GSM is dus 2G. De snelheid is ongeveer 1 kB/s (10 kb/s). Deze snelheid is te laag om de opkomend internet via de mobiel (WAP, statische tekst pagina’s) te bedienen. Daarom werd GPRS (2.5G) ontworpen.
Een dataverbinding via GSM wordt niet meer gebruikt, GPRS is de laagste verbindingsstandaard.
GPRS (2.5G)
GPRS of General Packet Radio Service is een techniek die een uitbreiding vormt op het bestaande GSM-netwerk. Met deze technologie kan op een efficiëntere, snellere en goedkopere manier mobiele data verzonden en ontvangen worden.
Hoewel we spreken over GPRS-netwerken is GPRS geen nieuw netwerk.Bij GPRS zijn gebruikers altijd online. Dit betekent dat ze een constante verbinding met internet hebben. Ze betalen daarbij niet voor de tijd dat ze ingelogd zijn, maar worden afgerekend op de hoeveelheid data die ze downloaden of versturen. De gebruiker houdt de verbinding ook alleen maar bezet op momenten dat er daadwerkelijk gebruik van wordt gemaakt. Daardoor wordt de capaciteit beter benut en kan er meer data tegelijk uitgewisseld worden.
Het is niet mogelijk om te bellen en de data (GPRS) verbinding open te hebben staan. Nadat er opgehangen is zal de GPRS data verbinding weer opgezet worden. 3G (UMTS) kan wel een dataverbinding naast een spraak verbinding in stand houden.
De maximale snelheid op GPRS ligt tussen de 56 en 114 kb/s (7 kB/s en 14 kB/s). Dit is een theoretische snelheid. Normaal gesproken zal de mast niet zoveel tijdsloten toekennen aan 1 verbinding. In de praktijk ligt de snelheid tussen de 3 en 5 kB/s.
De techniek wordt 2.5G genoemd. Dit is geen officiele Generatie. Het wordt zo genoemd doordat het tussen 2G en 3G in zit.
Elke provider in Nederland maakt minimaal gebruik van GPRS.
EDGE (2.75G)
EDGE of Enhanced Data Rates for GSM Evolution (ook soms EGPRS genoemd) is een verbetering van GPRS voor datatransmissie.
Het werkt op bestaande GSM-netwerken. Het is een uitbreiding van GPRS en maakt snelheden mogelijk tot 384 kb/s (48 kB/s), hoewel in de praktijk die snelheid meestal niet haalbaar is. In de praktijk ligt de snelheid meestal rond de 150 kb/s (19 kB/s).
EDGE wordt ook wel 2.75G genoemd doordat de snelheid tussen de GPRS (2.5G) en UMTS (3G) in zit.
Telfort was in Nederland de eerste met een EDGE netwerk. Nadat KPN Telfort had overgenomen is EDGE gedeactiveerd. Vodafone is sinds 2011 bezig met het uitrollen van EDGE bij de antenneinstallaties waar onderhoud gepleegd moet worden. KPN rolt tegelijk met 4G ook EDGE uit. Dit is mogelijk door SingleRAN en doordat de 800 MHz (4G) en 900 MHz (GSM) antennes gecombineerd worden in de mast. Zo doende hebben 2 providers in Nederland weer een EDGE netwerk.
In de praktijk is EDGE voldoende snel voor de huidige, tekstgebaseerde, toepassingen zoals Twitter en Whatsapp.
UMTS (3G)
UMTS of Universal Mobile Telecommunications System wordt gezien als de opvolger voor GSM/GPRS en biedt net als de voorgangers zowel circuitgeschakelde als pakketgeschakelde communicatiediensten.
UMTS werd aanvankelijk bedreven in de frequentieband tussen 2,0-2,15 GHz, maar om de uitrol te versnellen besliste Europa in juli 2009 dat ook de 900MHz- en 1800MHz-band (vroeger exclusief voorbehouden voor GSM) mag gebruikt worden. In België was dit al toegestaan sinds 2008. De grootste voordelen van die beslissing zijn een betere dekking en een kostenbesparing voor de providers die hierdoor minder masten moeten plaatsen. T-Mobile gaat hier, tot nu toe als enige provider, gebruik van maken om UMTS op de 900 MHz band uit te rollen. Dit wordt gedaan om de verminderde dekking van 4G via de 1800 MHz frequentie te compenseren.
Initieel was de snelheid maximaal 384 kb/s (48 kB/s). Als snel werd deze opgekrikt naar maximaal 2 Mbit/s (256 kB/s). Dit is alleen de download snelheid. De upload is maximaal 384 kb/s (48 kB/s).
Bijna alle UMTS antennes in Nederland zitten in de 2100 MHz band. Dit heeft als (groot) nadeel dat de dekking matig is, vooral in bossen en stedelijk gebied. Tevens is de penetratiesterkte van deze hoge frequentie matig, waardoor de binnenhuis dekking (vooral bij nieuwbouw) meestal slecht is. Daarom gaan de providers (Op dit moment KPN en T-Mobile) op de 900 MHz UMTS uitrollen.
Het is naast een data verbinding ook mogelijk om te bellen via 3G. Het grote voordeel ten opzichte van GSM is dat de gesprekskwaliteit over het algemeen beter is door de toepassing van HD voice. De telefoons en providers moeten het wel ondersteunen. KPN, T-Mobile en Vodafone hebben HD voice geactiveerd.
Net zoals bij 2G zijn er optimalisaties en upgrades voor 3G. Dit wordt ook wel 3.5G genoemd.
HSDPA (3.5G)
HSDPA of High-Speed Downlink Packet Access is een uitbreiding op 3G. Het wordt ook wel 3.5G genoemd.
HSDPA is een pakketgeschakelde communicatiedienst met een transmissiesnelheid tot minimaal 10 keer de UMTS-snelheid van 384 kb/s.
De maximale theoretische snelheid is op dit moment 48 Mbit/s (6 MB/s). Dit is alleen bij Vodafone in sommige steden. Tevens moet de telefoon geschikt zijn om deze snelheden aan te kunnen (meerdere antennes, MIMO).
KPN heeft een maximale snelheid van 14,4 Mbit/s (1.8 MB/s) en T-Mobile 28,8 Mbit/s (3.6 MB/s). KPN heeft in 2009 aangekondigd dat ze ook 28,8 Mbit/s gaan aanbieden, maar op dit moment is dat (nog) niet in het geval.
Bijna alle UMTS antennes hebben inmiddels de HSDPA upgrade gekregen.
Er zijn 2 varianten. De H en de H+ (plus). De H is de “langzamere” variant van maximaal 7.2 Mbit/s en de H+(plus) de snellere met snelheden > 7.2 Mbit/s.
HSUPA (3.75G)
De download snelheden stegen wel hard, maar de upload bleef achter. de upload bij HSDPA is 1 Mbit/s (125 kB/s). Daarom is de HSUPA standaard ontworpen wat ook een uitbreiding is van 3G.
In deze standaard is de maximale upload naar 5,76 Mbit/s (720 kB/s) getrokken.
In Nederland was T-Mobile de eerste die deze standaard implementeerde in zijn UMTS installaties. Inmiddels hebben KPN en Vodafone ook deze standaard geïmplementeerd.
LTE (4G)
Door de opkomst van smartphones is het datagebruik explosief gestegen. Het UMTS systeem was niet ontworpen om deze hoeveelheid aan te kunnen. Door de gebruikte techniek loopt een UMTS installatie snel vol bij een druk punt. Dit resulteert in weinig tot geen dataverkeer en niet tot stand brengen of houden van gesprekken. Vaak schakelt de telefoon zelf terug op 2G om de verbinding in stand te houden. LTE of Long Time Evolution heeft een maximale snelheid van 100 Mbit/s (12,5 MB/s).
Sinds 2013 wordt LTE (3.9G, maar in de volksmond 4G) uitgerold door KPN en gevolgd door Vodafone en T-Mobile.
De datasnelheden zijn initieel (bij KPN) 50 Mbit/s download en 20 Mbit/s upload, bij T-Mobile en Vodafone is het maximaal 100 Mbit/s in bepaalde gebieden. LTE is ontworpen om backwards compatible te zijn met de oudere (3G en 2G) systemen. Daardoor kunnen antennesystemen en de overige apparatuur gecombineerd worden.
Tevens is LTE veel flexibeler met de toewijzing van bandbreedte waardoor er veel minder opstoppingen plaats vinden. Er kan via 4G (nog) niet gebeld worden. Dit wordt nog niet geimplementeerd door de providers. Voor het bellen schakelt de telefoon terug op 2G of 3G. Het nadeel is dat het langer duurt voordat er een verbinding opgezet kan worden, aangezien de telefoon eerst de 4G verbinding moet afsluiten en de 2G of 3G verbinding op moet bouwen.
Wanneer 4G compleet uitgerold is, zal zeer waarschijnlijk VoLTE uitgerold worden (Voice of LTE). Dat is een VOIP systeem over 4G. De planning door de providers is nog niet bekend, alleen Tele2 heeft aangegeven gelijk VoLTE uit te rollen bij het activeren van het netwerk.
LTE-Advanced (4G+)
De echte 4G is LTE-Advanced. Zo is de standaard door de 3GPP opgesteld. De maximale theoretische snelheid ligt op 1 Gbit/s (125 MB/s). Op dit moment is het voornamelijk theoretisch. Vodafone en KPN hebben aangegeven in 2014 ook LTE-A uit te gaan rollen (4G+ in de volksmond). LTE-A vereist wel aanpassingen aan de apparatuur bij de antenne installatie en het gebruik van meerdere frequenties.
Er zijn nog geen telefoons in Nederland uitgebracht die LTE-A aankunnen, wel ondersteunen de huidige top modellen carrier-aggregation, het combineren van verschillende frequenties (bijv. 800 + 1800 MHz) voor een hogere bandbreedte. De iPhone 5c/s kan tot 100 Mbit/s, de meeste android telefoons (Snapdragon 800/801) komen tot 150 Mbit/s.
SingleRAN
In de media wordt de term SingleRAN (Radio Access Network) vaak genoemd. Het is een compleet systeem dat modulair is en alle hedendaagse technieken (2G, 3G, 4G, en alle tussenliggende) ondersteund. Het grote voordeel is dat er geen aparte systemen in de kasten bij de antenne installaties bij geplaatst hoeven te worden. Alle verbindingen lopen via SingleRAN. Het grote voordeel is te zien bij KPN, bij vervanging van de antennes en plaatsing van de 4G modules is gelijk ook EDGE leverbaar.
Tevens zijn de antenneinstallaties op afstand te voorzien van de laatste softwareversies en mogelijke opwaarderingen zoals bij UMTS –> HSDPA bijv. heeft plaats gevonden.
3G, H, H+, E, 4G, wat betekent dat allemaal
- G staat voor: GPRS betekent: General Packet Radio Service.
- E staat voor: EDGE betekent: Enhanced Data rates for Gsm Evolution
- 3G staat voor: WCDMA betekent: Wideband Code Division Multiple Access.
- H staat voor: HSDPA betekent: High Speed Download Packet Access.
- H+ staat voor: HSPA+ of HSPAP betekent: High Speed Packet Access
- 4G staat voor: LTE betekent: Long Term Evolution.
Bronnen: T-mobile en 4gmasten